W XI 2016 r. doradca restrukturyzacyjny Marcin Kubiczek sporządził na piśmie opinię prawną w toku postępowania upadłościowego toczonego względem spółki z o.o. w upadłości likwidacyjnej.
Opinia sporządzona została przez dor. restr. Marcina Kubiczka w ramach art. 2 ust. 2-3 ustawy o licencji doradcy restrukturyzacyjnego, tj. czynności doradztwa restrukturyzacyjnego z zakresu restrukturyzacji i upadłości, w tym sporządzania opinii prawnych.
Przedmiotowa opinia prawna została zamówiona przez reprezentantów spółki z o.o. w upadłości likwidacyjnej, zasadniczo ogniskując się na udzieleniu odpowiedzi na następujące pytania:
- Czy w świetle regulacji prawa upadłościowego [w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2015 r.] , ich ratio legis i poprawnej wykładni, dopuszczalnym było prowadzenie postępowania podatkowego względem spółki sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej już po ogłoszeniu jej upadłości, a w sprawie dotyczącej masy upadłości? A także, czy oparcie się Sędziego Komisarza w toku rozstrzygania co zasadności umieszczenia wierzytelności na liście wierzytelności, na decyzji podatkowej wydanej już po ogłoszeniu upadłości dłużnej spółki jest prawidłowe, czy też abstrahuje od poprawnej metodyki ustalania istnienia wierzytelności w toku postępowania upadłościowego, prowadzonego w wariancie likwidacyjnym?
- Czy skierowanie decyzji podatkowej już po otwarciu postępowania upadłościowego do upadłej spółki, a nie syndyka masy upadłości, pozwala w świetle regulacji prawa upadłościowego [w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2015 r.], ich ratio legis i poprawnej wykładni, przyjąć, iż decyzja ta skutecznie weszła do obrotu prawnego i winna zostać uznana za ważną?
Opiniujący oparł swoje rozważania prawne w szczególności o brzmienie art. 144-145 PU, a także o art. 247 § 1 p. 5 Ordynacji Podatkowej.
W zakresie pierwszego z wymienionych wyżej zagadnień, Opiniujący odpowiedział na pytanie, czy na podstawie poprawnej wykładni art. 145 PU oraz przy uwzględnieniu jego ratio legis, przyjąć należy, iż po ogłoszeniu upadłości likwidacyjnej postępowanie podatkowe, dotyczące zobowiązań podatkowych upadłej spółki powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika, nie może się toczyć i powinno zostać zawieszone (aż do czasu rozstrzygnięcia w toku postępowania upadłościowego, czy wierzytelności będące przedmiotem postępowania podatkowego zostaną umieszczone na liście wierzytelności), czy też nie. Doradca Restrukturyzacyjny Marcin Kubiczek szeroko uzasadnił swoje stanowisko, prezentując szereg argumentów prawnych, zarówno z obszaru aksjologii prawa upadłościowego, jak i normatywnych mechanizmów jego stosowania.
W zakresie drugiego z wyżej wymienionych zagadnień, dor. restr. Marcin Kubiczek odpowiedział na pytanie, czy decyzja podatkowa wydana przez organ podatkowy w okresie toczącego się postępowania upadłościowego w myśl art. 145 ust. 1 PU, skierowana przeciwko upadłemu, a nie syndykowi masy upadłości, w myśl art. 247 § 1 p. 5 Ordynacji Podatkowej nie wchodzi skutecznie do obrotu prawnego i uznać należy ją za nieważną, czy też błąd ten jest jedynie nieistotnym uchybieniem formalnym, niemogącym skutkować nieważnością wydanej decyzji podatkowej. Opiniujący omówił w tym kontekście istniejące tezy orzecznictwa sądów administracyjnych oraz szeroko się do nich ustosunkował, prezentując jednocześnie własne stanowisko prawne.
Biorąc pod uwagę powyższe zagadnienia, niewątpliwie problematyka relacji pomiędzy postępowaniem upadłościowym a postępowaniem podatkowym winna znaleźć szersze niż dotychczas odzwierciedlenie w piśmiennictwie. Brak jednolitej praktyki orzeczniczej w przywołanym zakresie z pewnością nie służy urzeczywistnianiu celów postępowania upadłościowego, stąd też należy mieć nadzieję na wykształtowanie się w tym kontekście spójnego i powszechnego stanowiska doktryny i orzecznictwa.