W dniu 16.03.2017 r. ekspert prywatny Marcin Kubiczek sporządził na piśmie wycenę wierzytelności przysługujących upadłemu konsumentowi, na potrzeby prowadzonego względem niego postępowania upadłościowego. Opracowanie powstało na zamówienie syndyka masy upadłości na potrzeby zbycia wierzytelności przysługujących upadłemu w myśl art. 331 ust. 1 Prawa upadłościowego.
Celem wyceny było dostarczenie organom oraz uczestnikom postępowania upadłościowego wiedzy o wartości zbywczej przedmiotu wyceny, tj. wierzytelności. Wiedza ta jest niezbędna do likwidacji tego składnika masy upadłości, która na właściwym dla sprawy etapie postępowania upadłościowego miałaby przebiegać w trybie określonym w art. 331 ust. 1 prawa upadłościowego. Warto przypomnieć, iż w brzmieniu obowiązującym od dnia 01.01.2016 r. w myśl art. 331 ust. 1 PU „likwidacja wierzytelności upadłego następuje przez ich zbycie albo ściągnięcie”. W przedmiotowym opracowaniu na potrzeby wyceny wierzytelności przyjęto definicję wartości zbywczej należności przysługujących upadłemu (powstałych na skutek prowadzonej działalności gospodarczej) na dzień wyceny, tj. 16.03.2017 r., ustalając ją przy uwzględnieniu stopnia przeterminowania wierzytelności, wartości nominalnej wierzytelności, etapu i skuteczności dotychczasowych działań windykacyjnych, sposobu udokumentowania, statusu podmiotu zobowiązanego pieniężnie (dla dłużników, którzy ulegli likwidacji lub znajdują się w upadłości likwidacyjnej stosuje się dodatkowe dyskonto) oraz stopnia sporności wierzytelności.
W treści przedmiotowej wyceny ekspert zidentyfikował wierzytelności pieniężne należne upadłemu, wskazując m.in. ich łączną wartość nominalną wg dnia wyceny oraz wskazując możliwe do ustalenia cechy, takie jak np. dokument zawierający morfologię zobowiązania oraz termin zapłaty. Wierzytelności wyceniane w toku przedmiotowego postępowania upadłościowego oceniono jako bardzo trudno ściągalne. Przy ocenie tej wzięto pod uwagę przede wszystkim upływ czasu od powstania wierzytelności, brak udokumentowania wybranych wierzytelności, wieloletnie niepowodzenie w windykacji wierzytelności, bardzo wysokie prawdopodobieństwo przedawnienia wierzytelności, a także brak wystarczających informacji odnośnie wierzytelności.
Należy podkreślić, iż konieczność wyceny wierzytelności dla celów upadłości konsumenckiej występuje stosunkowo rzadko, niemniej jednak ze względu na możliwość ogłoszenia upadłości wobec konsumentów będących w przeszłości przedsiębiorcami oraz wzrost świadomości w tym zakresie, należy spodziewać się, że takie sytuacje będą miały miejsce. W szczególności w świetle nowelizacji prawa upadłościowego (art. 331 PU), które począwszy od dnia 01.01.2016 r. uznaje zbycie wierzytelności upadłego za sposób likwidacji co najmniej równorzędny w stosunku do ich ściągnięcia. Warto dodać, iż w myśl art. 331 ust. 1 PU „wybór sposobu likwidacji należy poprzedzić oceną, który z nich umożliwia zaspokojenie wierzycieli w jak największym stopniu przy uwzględnieniu kosztów i ryzyka niepowodzenia ściągnięcia wierzytelności upadłego oraz konieczności zaspokojenia zobowiązań, o których mowa w art. 230, związanych z przedłużeniem postępowania upadłościowego”. Zmiana to odpowiedziała na rzeczywistość postępowań upadłościowych i specyficzny charakter wierzytelności wchodzących w skład masy upadłości, które w wielu przypadkach uznać należy za bardzo trudno ściągalne lub wręcz nieściągalne.